Zapraszam na drugą część wywiadu z Jackiem Mercem, zawodowym pszczelarzem, nonkonformistą z gospodarstwa pasiecznego Gypsy Bees. Jacek Merc to pszczelarz z dwudziestoletnim doświadczeniem. Zwolennik pszczelarstwa nowoczesnego na ulach korpusowych i jednościennych. Jeździ ze swoimi pszczołami w poszukiwaniu, jak to nazywa: "dzikiego miodu". Zimą w wolnych chwilach chłonie nową wiedzę. Latem selekcjonuje swoje pszczoły na tolerancję na Varroa destructor (dręcza pszczelego). Jego oczkiem w głowie jest utrzymywanie eksperymentalnego pasieczyska bez leczenia. Serdecznie zapraszam na tę ekskluzywną opowieść w dwóch odsłonach. Oto część druga.
Dostaję zapytania jak najlepiej słuchać podcastu Radio Warroza i Pszczele Wieści. Postanowiłem więc napisać wpis, który jest krótkim poradnikiem jak słuchać Radio Warroza, ale także wszelkich innych podkastów, a jest tego sporo i coraz więcej.
Czym jest podkast lub podcast?
Zacznijmy do początku. Jak podaje wikipedia: podkast jest: formą internetowej publikacji dźwiękowej lub filmowej, najczęściej w postaci regularnych odcinków, z zastosowaniem technologii RSS. Czyli moimi słowami w wersji tylko dźwiękowej, jest to takie internetowe interaktywne radio, które może stworzyć dowolna osoba i może być słuchane przez dowolne osoby. Najczęściej za darmo za pomocą strumieniowania (streamowania) audycji bezpośrednio z serwera lub za pomocą ściągnięcia pliku audio udostępnionego w technologii RSS. Interaktywne dlatego, że to Ty słuchaczu decydujesz kiedy słuchasz i co słuchasz. Możesz w dowolnym momencie przerwać audycje i odtwarzać ponownie. Dodatkowo Radio Warroza i Pszczele Wieści zawierają nazwane rozdziały pomiędzy którymi możesz przeskakiwać słuchając wybranego fragmentu. Medium to w Polsce dopiero zyskuje, ale w USA podobno co trzecia osoba słucha podkastu. Zatem jest to chyba medium z potencjałem na przyszłość.
Jak słuchać Radio Warroza?
Jeżeli słuchamy offline z pobranym plikiem mp3 (metoda offline) to praktycznie na każdym urządzeniu do odtwarzania cyfrowego dźwięku. Jeżeli odtwarzamy streamując online (a ten sposób jest popularniejszy) to najczęściej będzie to, albo komputer, albo smartfon podłączony do internetu. Można słuchać bezpośrednio ze strony Warrozy w dziale: podkast Radio Warroza i Pszczele Wieści, ale chyba najwygodniejszą formą odbioru jest słuchanie podkastu bezpośrednio ze smartfona z dedykowanej aplikacji. Oprogramowanie takie pobiera, kataloguje i subskrybuje podkasty z informacji zawartych w pliku RSS, który udostępnia każdy szanujący się podkaster. Aplikacja ta pozwala najczęściej wyszukać podkast i odcinki po słowach kluczowych, pliku RSS oraz katalogach tematycznych. Pozwala również skatalogować wybrane podkasty i informować o nowych odcinkach. Możesz w niej słuchać audycji w sposób przyspieszony lub zwolniony. Często możesz także przeskakiwać pomiędzy rozdziałami niczym igła po płycie winylowej. Możesz ustawić delikatne wyciszanie jeżeli słuchasz do spania. Możesz słuchać na słuchawkach w komunikacji publicznej, podczas spaceru lub biegania, w samochodzie ze smartfonem podłączonym do głośników. Aplikacja za każdym razem zapamięta moment przerwania słuchania audycji i pozwoli wrócić do niej bez zapamiętywania tego miejsca. Jednym słowem: same wygody.
Ratunku nie mam aplikacji i nie wiem, gdzie ją znaleźć.
Spokojnie. Przychodzę z pomocą. Jeżeli masz Iphona to zazwyczaj taką aplikację masz już wbudowaną i obsługuje ona Itunes, tak więc jeżeli nie chcesz instalować nic nowego, to wystarczy, że tam wejdziesz i poszukasz podkastu po haśle: Radio Warroza czy Pszczele Wieści. Jeżeli masz Androida (ale to dotyczy także Iphona) możesz słuchać podkast na popularnej platformie do słuchania muzyki czyli Spotify, albo na szeregu innych aplikacji.
Jak to zrobić?
Klikasz w przycisk poniżej i wybierasz jedną z aplikacji. Po czym instalujesz automatycznie jak każdą aplikację na smartfona.
Skorzystaj z poniżej z linka i wybierz sobie aplikację na której chcesz słuchać na dowolnym smartfonie:
A tu już zupełnie na skróty najpopularniejsze aplikacje: tylko klikasz i słuchasz, albo instalujesz i słuchasz. Oraz oczywiście subskrybujesz: ;)
Tutaj jest plik RSS. Ci co znają tę technologię wiedzą co robić:
Czy słuchanie Radio Warroza pobiera dużo danych i obciąża łącze?
Nie. Warroza przygotowuje pliki tak, że jeżeli są one w mono to są skompresowane do mp3 o częstotliwości próbkowania: 64 lub 96 kbps, a jeżeli są w stereo to publikowane są w pliku mp3 129 kbps. To jest kompromis pomiędzy wystarczającą jakością do słuchania głosu ludzkiego, a zasobnością zapisu danych.
Czy podkast jest za darmo?
Tak. Jak większość podkastów (taka jest tego idea w sumie) Radio Warroza i Pszczele Wieści udostępniane są za pomocą technologii RSS wszystkim społecznie za darmo na licencji: CC BY-NC-ND i tak pozostanie. Odcinki są także archiwizowane przez różne portale w tym oksfordzką bibliotekę cyfrową. Dopóki będzie istniał internet, będzie można znaleźć audycje nawet po śmierci Warrozy. Nie oznacza to jednak, że nie można Warrozy wspierać za tę pożyteczną pracę wykonywaną w czasie wolnym. Jest to bardzo mile widziane, bowiem będzie motywowało to Warrozę do rozwoju, a przede wszystkim dawało kopa energii do nie wyhamowywania w regularnym zbieraniu dźwięków do audycji i regularnym ich publikowaniu. Prowadzenie regularnego podkastu to nie tylko miłe rozmowy, ale także godziny spędzone przy obróbce i uporządkowanej publikacji. Publikacja jednego dłuższego wywiadu to w sumie jakieś 4-5 dni pracy. Do dotacji przez Paypal służy poniższy przycisk.
Możesz także regularnie wspierać Radio Warroza za pomocą portalu Patronite:
A inne podkasty?
Ten elementarz można potraktować jak instrukcję do słuchania dowolnych podkastów. Warroza słucha regularnie: Nerdy Nocą, Wszechnica.org.pl. Podcast Historyczny, Za Rubieżą, Wszechnica, Tygodnik Powszechny, Nauka XXI Wieku, Granice Nauki i wiele innych.
Dlaczego podkast tylko dźwiękowy?
Warroza uważa, że radiowa forma audycji daję jednak dość niepowtarzalną atmosferę. Goście nie będący na wizji mogą czuć się chyba swobodniej. Owszem wielu rzeczy nie da się zobaczyć, ale można o nich opowiedzieć lub je posłuchać i to też jest fajne. Po za tym słuchać można właśnie podczas prowadzenia samochodu, obsługi pasieki, robieniu uli, spaceru, bieganiu albo do spania. A oglądać już tak nie za bardzo lub nawet nie powinno się, jak w przypadku prowadzenia samochodu.
źródło wykresu: https://biology.stackexchange.com/questions/9386/how-many-honeybees-are-there-and-how-has-the-number-changed-across-time
1 miliard rodzin pszczelich (przy 10 0000-50 000 pszczół na ul to jest 10-50 bilionów pszczół).
Pszczoły zarządzane (niekoniecznie hodowlane*): 100 milionów uli.
Wyliczone na podstawie danych krajowych pochodzących z FAO (Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa), uzupełnionych w przypadku kilku krajów, w których działają Apiservices. W 2011 r. zarządzano około 80 milionami uli. Ponieważ FAO nie posiada żadnych danych dla niektórych państw, a część państw nie przekazuje pełnych danych (na przykład dane z USA nie obejmują uli utrzymywanych w celach zapylania i uli utrzymywanych przez drobnych hobbystów), rozsądnie jest oszacować globalną liczbę rodzin pszczelich zarządzanych w ulach na 100 mln (oznacza to korektę liczby FAO o 128 %). (Aizen and Harder 2009)
Pszczoły bytujące na dziko: 900 milionów rodzin.
Dzikie i zdziczałe gniazda Apis mellifera są trudne do policzenia za pomocą bezpośredniej obserwacji. Jaffe i in. w 2010 zastosowali metodę genetyczną pobieranych próbek. Zaobserwowali również dość silną korelację między całkowitą liczbą uli (zarządzanych i dzikich) na kilometr kwadratowy, a średnią roczną temperaturą obszaru. Do wyliczenia ilości rodzin została wykorzystana średnia z danych określająca szacunek "zdolności produkcyjnych uli" w rozbiciu na kraje przy użyciu powierzchni gruntów (choć bardzo ogólnej) i średniej rocznej temperatury. Następnie została odjęta liczba zarządzanych uli od ich sumarycznej zdolności produkcyjnej w celu oszacowania gniazd dzikich.
Chociaż metoda ta prawdopodobnie przecenia duże, zimne kraje i nie docenia krajów afrykańskich, wydaje się, że w porównaniu z literaturą nie jest to nieracjonalne oszacowanie. W skali globalnej z wzoru tego wynika szacunkowa liczba 984 mln dzikich gniazd. Biorąc pod uwagę fakt, że obszar wliczanego lądu obejmował także pustynię i inne nieodpowiednie dla pszczół siedliska, rozsądne wydawało się zaokrąglenie w dół do 900 milionów jako hipotetyczny końcowy szacunek.
1961-2011
Statystyki FAO sięgają 1961 r. Uwzględniono ich dane z korektą 128% dla każdego roku. Założono, że w tym czasie liczba dzikich rodzin pozostała praktycznie niezmieniona, na poziomie 900 milionów, ponieważ wcześniej została określona przez średnią temperaturę i powierzchnię ziemi, które zasadniczo nie uległy zmianie.**
1650-1961
Ten okres reprezentuje globalizację Pszczoły miodnej. Przed 1600 rokiem nie istniały żadne pszczoły Apis mellifera poza ich pierwotnym zasięgiem (Eurazja Zachodnia i Afryka). Jednak po wprowadzeniu na nowe tereny w Ameryce Północnej (XVII w. - pierwsze historyczne ule w USA to 1622 r.), Ameryce Południowej (XVIII w.), Australii (XIX w.) i Azji Wschodniej (XX w.), Apis mellifera szybko rozprzestrzeniła się zarówno w populacje zarządzane, jak i bytujące całkiem na dziko (Crane 1999).
Jako szacunek dotyczący okresu przed 1650 rokiem wykorzystano czynnik pojemności dostępnego lądu (PDL) pierwotnego zasięgu Apis mellifera (tylko około 35% pojemności kuli ziemskiej, czyli 350 milionów uli). Następnie założono geometryczny wzrost o około 2% na dekadę w dostępnej powierzchni lądowej, ponieważ w tym czasie jednak rozwijało się pasiecznictwo / pszczelarstwo i bartnictwo.
Aby oszacować liczbę zarządzanych pszczół w tym okresie, założono stosunek liczby ludzi do liczby uli na poziomie 35:1***, a następnie ekstrapolowano liczbę uli w oparciu o historyczne szacunki populacji ludzkiej, pomnożone przez PDL na dekadę. Szacunkowa liczba w 1650 r. wyniosła 5 milionów zarządzanych rodzin pszczelich.
*Pszczoły hodowlane są to pszczoły poddane selekcji na pożądane użytkowe
cechy. Czyli jest to tzw. sztuczna selekcja. Sam proces zarządzania pszczołami, przetrzymywania i
ich chowania w ulach nie czyni z nich organizmów hodowlanych
poddanych takiej selekcji zmieniającej ewolucyjnie organizmy w kierunku pożądanym przez hodowców. Podobnie
jak przetrzymywanie mrówek w formikarium, czy pszczół meliponów w dedykowanych im ulach, nie czyni z nich zwierząt hodowlanych. Na przykład wciąż wiele z pszczół miodnych zarządzanych w ulach i bytujących poza kontrolą na terenie Polski posiada dzikie cechy fenotypowe i behawioralne oraz dziką
genetykę. (Oleksa i in. 2011 / 2013)
**Mimo że odnotowano, iż choroby, szkodniki i pestycydy wpływają na dzikie populacje, nie ma na ten temat żadnych solidnych całościowych danych i analiz. Na przykład odnotowano, że zdziczałe populacje pszczoły miodnej Apis mellifera mellifera i A. m ligustica w USA zmniejszyły się, ale w tym samym czasie zdziczałe populacje pszczół miodnych zafrykanizowanych (hybrydy Apis mellifera) szybko się rozprzestrzeniały. Nawet przy 90% stratach w USA, Kanadzie, Japonii i Europie (obszary dotknięte warrozą powodowaną przez inwazyjny organizm: dręcz pszczeli - Varroa destructor) szacunki zmniejszyłyby się tylko o około 10%. Możliwe jest jednak również, że zmiany w użytkowaniu gruntów mogły w znacznym stopniu wpłynąć na populacje pszczół zdziczałych (Moritz i in. 2007).
***To nie jest do końca zgadywanka. Najpierw obliczono stosunek ludzi do posiadanych uli dla okresu 1961-2011. Stosunek ten wzrastał. W 2011 roku było 71 osób na rodzinę, a w 1961 roku 47. Początkowo zakładano, że tempo zmian tego stosunku jest stałe, ale doprowadziło to do nierealistycznie dużych szacunków dla historycznie zarządzanych uli. Wskaźnik ten jednak wyraźnie wzrastał (tylko, być może w sposób nieliniowy), więc zdecydowano się na kompromis w sprawie liczby mniejszej niż 47 i większej niż 4, czyli 35. Dało to realistyczny szacunek 5 milionów uli w 1650 r. w porównaniu z około 20 milionami obecnie dla Eurazji i Afryki Północnej (wyłączając Afrykę Subsaharyjską, gdzie zbiory dzikich rodzin pozostają wciąż istotne i prawdopodobnie były jeszcze większe w przeszłości).
W tym odcinku podkastu o swoim pszczelarstwie opowie pszczelarz zawodowy
nonkonformista Jacek Merc z gospodarstwa pasiecznego Gypsy Bees. Pszczelarz z
dwudziestoletnim doświadczeniem. Zwolennik pszczelarstwa nowoczesnego na ulach
korpusowych i jednościennych. Jeździ ze swoimi pszczołami w poszukiwaniu, jak
to nazywa: "dzikiego miodu". Zimą w wolnych chwilach chłonie nową wiedzę.
Latem selekcjonuje swoje pszczoły na tolerancję na Varroa destructor (dręcza
pszczelego). Jego oczkiem w głowie jest utrzymywanie eksperymentalnego
pasieczyska bez leczenia. Serdecznie zapraszam na tę ekskluzywną opowieść w
dwóch odsłonach. Oto część pierwsza.
Zapraszam na jedenasty odcinek podkastu Radio Warroza. Moim gościem jest Krzysztof Smirnow: pszczelarz hobbysta, websterysta, aktywny bloger pszczelarski i informatyk z zawodu. Zakochany w metodach pszczelarskich Amerykanina Kirka Webstera. Tłumacz jego tekstów na język polski. Wreszcie przedstawiciel Stowarzyszenia Pszczelarstwa Naturalnego Wolne Pszczoły. Rozmawiamy o historii współpracy człowieka z pszczołami i o wpływie pszczół na człowieka. O różnicach w pszczelarstwie polskim i amerykańskim, a także o koncepcji open-source, której Krzysztof jest zwolennikiem, zarówno w świecie oprogramowania systemów komputerowych oraz w podejściu do specyficznie rozumianego pszczelarstwa. Dopytuję także o co chodzi Wolnym Pszczołom.
